De Clipjesfabriek bestaat vijftien jaar. En dan wil je dingen. Wat te denken van een documentaire maken. Dat kunnen wij niet. Dat is dus wel een probleem. Maar Pipi Langkous is vaker onze raadgever: “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan!” Geen ervaring, maar wat hebben wij wel? Wij hebben natuurlijk wel een netwerk; vijftien jaar à twintig stagiaires. En een paar van die mensen hebben in hun verdere carrière ervaring opgedaan met documentaires. Sanne Kooiman (ondernemer/ documentairemaker), Sophie Koster (filmmaker/danser), Nola Zeegers (bijna afgestudeerd aan de Nederlandse Filmacademie) en Gabriel Calvo Nencel (scenarioschrijver). Laten wij daar eens mee beginnen. Waar wij eindigen is de grote vraag voor 2023: Gaan wij erin slagen om een echte documentaire te maken of blijkt het kansloze grootheidswaanzin?
Bij de Clipjesfabriek maken wij tientallen korte clips per maand
Klant belt, wij maken een productiesheet, dagdeel opnemen, dag monteren, opleveren, correctieronde, publicatie en dòòr naar de volgende opdracht. Het kan in een week allemaal gepiept zijn; van eerste telefoontje tot publicatie. Wij heten niet voor niets Clipjesfabriek. En met regelmaat zijn deze korte clips ware pareltjes, soms met duizenden views, maar na vijftien jaar wil je ook een keertje uit je comfortzone, jezelf trakteren op een nieuwe dimensie. Bij een documentaire is sprake van meer inhoudelijke verdieping, langer nadenken over vorm, zorgvuldige research, wel overwogen opname, meer energie steken in montage en -uiteindelijk- meer impact maken.
Wij zijn met onze professionals gaan zitten.
Wij zijn van de korte content, maar dan wil je weleens je horizon verbreden. Onderzoeken op micro en macroniveau. Te rade gaan bij collega’s/concullega’s, deskundigen, award-winnaars, contentmakers.”
Wij hebben niet voor niets een groot netwerk. Want ik wil weleens weten: wat maakt een goede documentaire, hoe moeten wij we het verhaal op gaan bouwen?”
Goed om te beseffen dat dit project veel tijd zal kosten. Het is belangrijk een vast team te vormen met daarbij de klassieke rollen als regisseur, producer/ redacteur, editor, cameramens etc. En uiteindelijk, aan het einde van de rit, organiseren we een groot event waar de documentaire vertoond wordt. Genereren we weer extra aandacht voor vijftien jaar Clipjesfabriek.”
Wij hebben de eerste research gedaan en weten dat een goede documentaire een verhaal vertelt over een bepaald onderwerp, persoon of gebeurtenis, op een boeiende, informatieve en betekenisvolle manier. Het kan op een creatieve wijze de werkelijkheid tonen en zo een ander perspectief bieden of een diepere betekenis geven aan de feiten. Belangrijk daarbij zijn: goed onderzoek naar de feiten en verhalen, zorgen voor relevantie voor de doelgroep, emotionele betrokkenheid, zowel van de maker als van de kijker, overtuigen met nieuwe inzichten, verrassen met kritische reflectie. Er zijn ook valkuilen, zoals vooringenomenheid, als er niet genoeg afstand wordt genomen, sensatiezucht die ten koste gaat van de inhoud, manipulatie om een punt te willen maken, tunnelvisie omdat het eigen perspectief te veel domineert.
Het maken van een documentaire is een complex proces...
…en het is essentieel om de verschillende fases bewust en met aandacht te doorlopen. Van idee en concept (doel van de documentaire, de doelgroep is en welk verhaal wil je vertellen), naar research (verzamelen van informatie uit verschillende bronnen), planning (structuur, draaiboek, locaties waar gefilmd wordt, apparatuur en crew), opnames audio, opnames van video, montage tot een samenhangend geheel, de post-productie (kleur, geluid, muziek, vormgeving) en de presentatie van het resultaat in combinatie met publiciteit. Als je bijvoorbeeld de publiciteit te weinig aandacht geeft, loop je het gevaar dat de doelgroep je documentaire niet ziet en al het werk dus voor niets is geweest. Als je wel de publiciteit goed verzorgd, maar bijvoorbeeld in de research steken laat vallen; sta je voor de bereikte doelgroep voor joker.
Het is begin maart en wij zijn begonnen met onze reis...
…op weg naar een documentaire, op zoek naar het antwoord op de vraag: kan de Clipjesfabriek ook een documentaire maken of gaan wij ten onder aan grootheidswaanzin? De eerste stap is gemaakt: wij hadden een heerlijke ontmoeting met Sanne Kooiman, Sophie Koster, Nola Zeegers en Gabriel Calvo Nencel. Wij hebben daar natuurlijk een video-impressie van gemaakt. Zeer het bekijken waard.
